MƯỜI ĐIỀU CẦN PHẢI THỰC HIỆN KHI BÃO LŨ VỀ

Dưới đây là 10 bước phải làm ngay cho người dân đang ở vùng ngập, không chờ ai nhắc:

1. Ra quyết định sơ tán sớm (nếu còn đường)

• Nếu nhà đã/chuẩn bị ngập tầng trệt, ở gần taluy dốc, suối khe, chân núi hoặc sát bờ sông—đi ngay lên nơi cao (trường, UBND, nhà văn hóa, nhà tầng cao, nhà người thân ở cao hơn).

• Đi ban ngày, khi nước và dòng chảy còn cho phép; không đợi mưa/đêm.

• Nếu chính quyền chưa bố trí, tự liên kết theo tổ/nhóm để đi cùng, tránh đi lẻ.

2. Ngắt toàn bộ điện – gas trước khi nước lên cao

• Cúp cầu dao tổng, rút hết phích điện, khóa bình gas.

• Nếu phải ở lại tầng trên: không bật điện ở khu vực đã ẩm ướt; dùng đèn pin, đèn đội đầu.

• Nếu dùng máy phát, đặt ngoài trời, cách cửa/sổ ≥6 m, tuyệt đối không đặt trong nhà/khe cửa (nguy cơ ngạt CO).

3. Chuẩn bị “túi sinh tồn 72 giờ” cho mỗi người

• Giấy tờ quan trọng, tiền, thuốc đang dùng; quần áo khô; đèn pin, pin/ sạc dự phòng; radio nhỏ.

• Nước uống & đồ ăn sẵn 2–3 ngày (mì, lương khô, sữa, đồ hộp), bao cao su/ túi rác dày để chống thấm.

• Dây thừng, băng keo, dao nhỏ, bật lửa; áo phao. Không có áo phao thì chế tạm bằng can nhựa/bình nước rỗng buộc chắc quanh ngực.

4. An toàn nước & vệ sinh

• Nước đục: đun sôi sủi mạnh ≥1 phút trước khi uống.

• Nếu buộc phải khử bằng Javen 5–6%: 2 giọt/lít, khuấy, chờ 30 phút (nước hơi mùi clo là đạt).

• Dùng nhà vệ sinh tạm/bao rác buộc kín; rác thải cho vào bao dày, để cao, tránh trôi phát tán mầm bệnh.

5. Kế hoạch liên lạc và SOS

• Ghi số khẩn cấp: 112 (cứu nạn), 113 (Công an), 114 (PCCC CNCH), 115 (cấp cứu) vào giấy chống nước.

• Nhắn SMS vị trí/điểm hẹn an toàn cho người thân (SMS tốn ít pin/sóng hơn gọi).

• Chuẩn bị tín hiệu cứu hộ: vải sáng màu, đèn nháy, còi; nếu kẹt trên nóc nhà, tạo chữ SOS lớn, luân phiên phát tín hiệu mỗi giờ để tiết kiệm pin.

6. Gia cố nhanh & nâng cao tài sản thiết yếu

• Di chuyển bình gas, hóa chất, ắc quy, thuốc trừ sâu lên cao và kín, tránh rò rỉ độc hại khi ngập.

• Nâng tủ lạnh, máy giặt, xe máy; cố định bể nước, bình nóng lạnh; chèn bao cát chỗ nước tràn.

• Mở lối thoát rác/lá ở miệng cống, rãnh để nước thoát nhanh hơn (chỉ làm khi an toàn).

7. Tránh lũ quét – sạt lở

• Rời chân dốc, taluy, bờ suối khe; tránh ngủ dưới mái ta-luy.

• Dấu hiệu nguy hiểm: nứt tường/đất mới, tiếng đất đá lạo xạo, nước đổi màu/đục đột ngột → lập tức di chuyển lên cao hơn.

8. Di chuyển an toàn

• Không đi qua nước xiết/đục quá bắp chân; 30 cm nước xiết có thể quật ngã người, 60 cm có thể cuốn ô tô.

• Dùng gậy dò đường; đi theo dây/ dây thừng tay vịn; tránh nắp cống, hố ga.

• Thuyền/ bè tạm chỉ dùng nơi nước không xiết; luôn mang áo phao.

9. Bảo vệ sinh kế: phương tiện & gia súc

• Đưa xe máy/ô tô và đàn gia súc lên nền cao/ tầng trên/ gửi tạm nơi cao ráo.

• Chuẩn bị thức ăn khô cho vật nuôi 2–3 ngày; không thả rông gần dòng chảy.

10. Sau khi mưa/triều rút tạm: quay lại có kiểm tra

• Chỉ vào nhà khi nước đã rút, tường không nứt, không có mùi khí/gas, nền khô tương đối; kiểm tra rắn/côn trùng.

• Lau rửa bằng dung dịch có clo nhẹ (theo hướng dẫn trên nhãn), phơi thoáng; chưa dùng nước máy/nước giếng cho ăn uống cho đến khi có thông báo an toàn.

Cho dù bạn có kinh nghiệm vượt tầm thời đại thì bão lũ là một thứ gì đấy luôn ngoài sức tưởng tượng và sự hiểu biết của con người.